Yangın ve duman damperleri klima ve havalandırma sistemlerinde, komşu duvar geçitlerinde kolon ayrımlarında ve yangın riski taşıyan santral giriş ve çıkışlarında, yağlı egzoz dumanının olduğu kanallarda; yangın ve dumanın yayılmasını engellemek için kullanılır

Günümüzde, yapı tekniği ve malzemeleri değiştiği gibi yangından koruma yöntemleri de değişmektedir. Duman kontrol yöntemleri hızla gelişmekte ve yayılmaktadır. Bu sistemlerde kullanılmak üzere ise duman damperleri geliştirilmiştir. Yangından koruma ile ilgili NFPA 101 Life Safety Code, NFPA 90 A Standard for the Installation of Air Conditioning and Ventilating Systems ve NFPA 13 Standard for the Installation of Sprinkler Systems sayılabilir. İlk standart, tesis edilmesi gerekli sistemleri belirlerken sonraki iki standart bu tesislerin nasıl yapılacağını göstermektedir. Yangın damperleri ile ilgili geçerli Amerikan Standardı UL 555’dir. Bu standart kapsamındaki yangın damperleri tasarımında yangın ihbarı ile birlikte klima ve havalandırma sisteminin kapatıldığı ve daha sonra kanallarda hava akımı yokken yangın damperlerinin devreye girdiği esas alınır. UL 555 S ise duman damperlerini esas alır ve bir sızdırmazlık sınıfı belirler. Daha sonraki gelişmeler hem duman ve hem de yangın damperi olarak kullanılabilecek kombine damperleri ortaya çıkarmıştır. Günümüz damperleri HVAC sistemi çalışırken görev yapmak durumundadır. Günümüzde kullanılan dört tip yangın ve duman damperi bulunmaktadır.

1-Yangın damperi,
2-Tavan yangın damperi,
3-Duman damperi,
4-Kombine yangın duman damperi.

Ayrıca yangın damperlerini dinamik ve statik olarak da ayırmak gerekmektedir. Dinamik damperler hava akımı varken kapanabilme özelliğine sahiptir.

Yangın Damperleri

Bu damperler hava dağıtım sistemine normalde açık olacak biçimde tesis edilirler. Belirli bir ısınma hissettiklerinde hava akımını ve alev yayılmasını önlemek üzere otomatik olarak kapanırlar. Otomatik kapanma genellikle eriyebilir bir bağlantı yardımı ile olur. Bu bağlantı damperi yay kuvvetine karşı kurulu olarak tutmaktadır. Sıcaklık etkisi ile eriyince yay boşanır ve damper kapanır. Yukarıda sözü edilen standarda veya eşdeğerine göre test edilmiş ve onaylanmış olmalıdır. Damperlerin tesisi şekil 6.19 daki gibi olabilir. Yangın damperleri perde tipi, klape tipi veya çok kanatlı tipte olabilir. şekil 6.20’de dik tip yangın damperi tesis örnekleri, şekil 6.21’de ise yatık tip yangın damperi tesis örnekleri görülmektedir. şekil 6.22’de yuvarlak kanallar için kullanılan yangın damperleri verilmiştir. (Şekiller makale sonuna eklenmiştir.)

Duman Damperleri

Duman damperleri duman geçişini önlemek üzere yapılmışlardır. Genel olarak şekil 6.23’de görüldüğü gibi klape tipi veya çok kanatlı tip biçiminde yapılırlar. Çalışmaları genellikle otomatik kumanda ile olur. Bu nedenle motorludurlar. Motorlu duman damperlerinin kumandası,

a) Duman dedektörleri ile,
b) Kumanda merkezinden elle,
c) Verilen bina otomasyon programına göre kumanda merkezinden bilgisayarla gerçekleştirilir.

UL 555 S standardına göre duman damperleri: 0, I. II, III ve IV olmak üzere beş sızdırmazlık sınıfına ayrılmıştır. Tablo 6.24’de bu sınıflardaki sızma miktarları verilmiştir. Buna göre 0 sınıfı damperler ancak nükleer tesisler gibi mutlak sızdırmazlık istenen yerlerde kullanılır. Bina HVAC tesisatında genellikle II ve III sınıfı damperler kullanılır. Örneğin besleme ve egzoz kanallarındaki damperler bu sınıftadır. Sadece besleme ile egzoz santralı arasındaki dönüş havası (resirkülasyon) bağlantısında I. sınıf dampere gereksinim vardır. Duman damperleri hava akışına karşı çalışmak durumundadır. Dolayısı ile testleri buna göre dinamik olarak yapılır.

Duman Damperleri Sızdırmazlık Sınıfı

Şekil 6.19. UL TESTİNDEN GEÇMİŞ DAMPER BAĞLANTILARI

Şekil 6.20. DİK TİP YANGIN DAMPERİ TESİS ŞEKİLLERİ

Şekil 6.21. YATIK TİP YANGIN DAMPERİ TESİS ŞEKİLLERİ

Şekil 6.22. YUVARLAK TİP YANGIN DAMPERİ

Şekil 6.23. SIZDIRMAZLIK SINIFLI YANGIN DAMPERLERİ

Kaynak: Isısan

1. fm 200 nedir, fm 200 nedir,fm 200 periyodik kontrol,fm 200 gazlı söndürme sistemleri teknik şartnamesi,fm 200 gazlı söndürme sistemleri bakım teknik şartnamesi,fm 200 gazı zehirlenmesi,fm200 yönetmelik,fm 200 gazlı söndürme sistemleri hesabı,fm 200 gazlı söndürme sistemleri yönetmeliği
2. fm 200 gazlı söndürme sistemleribakım teknik şartnamesi,

fm 200 gazlı söndürme sistemleri teknik şartnamesi,

fm200 yönetmelik,

fm 200 periyodik kontrol,

fm 200 gazı zehirlenmesi,

fm200 gazlı söndürme sistemi nedir,

fm 200 gazlı söndürme sistemleri yönetmeliği,

fm200 insan sağlığı,

3. yangınsöndürme sistemleri nelerdir,

otomatik yangın söndürme sistemleri nelerdir,

sulu yangın söndürme sistemleri,

yangın söndürme sistemleri sprink,

bina yangın söndürme sistemleri,

yangın söndürme sistemleri pdf,

yangın söndürme sistemleri fiyatları,

yangın söndürme sistemleri ankara,

4. novec 1230 fiyat,

novec 1230 vs fm200,

tyco novec 1230,

novec 1230 fk 5 1 12,

5. davlumbaz söndürme sistemi nasıl çalışır,

davlumbaz söndürme sistemi teknik şartnamesi,

davlumbaz söndürme sistemi ankara,

mutfak davlumbaz yangın söndürme sistemi fiyat,

mutfak davlumbaz yangın söndürme sistemi fiyatları,

davlumbaz yangın söndürme sistemi istanbul,

davlumbaz söndürme sistemi bakımı,

davlumbaz yangın söndürme sistemi yönetmelik,

6. kidde türkiye,

kidde fire,

kidde k24509,

kidde aerospace distributors,

kidde marine fire extinguisher,

tyco türkiye,

tyco iletişim,

tyco türkiye bayileri,

tyco ürün kataloğu,

tyco connector,

tyco sprinkler catalog,

7.johnson controls tyco,

tyco alarm,

zayıf akım tesisatı nasıl yapılır,

zayıf akım sistemleri eğitimi,

zayıf akım proje firmaları,

zayıf akım kabloları,

zayıf akım kaç volttur,

hastane zayıf akım sistemleri,

zayıf akım işi yapan firmalar,

ntg zayıf akım sistemleri,

8. exproof flaşörlü siren,

siemens duman dedektörü fiyat,

exproof panel,

duman dedektörü fiyatı,

duman dedektörü fiyat n11,

duman dedektörü paneli fiyat,

duman dedektörü nedir,

cata duman dedektörü,

duman dedektörü kapağı,

adresli duman dedektörü,

duman dedektörü röleli,

9. mavilialev dedektörü,

spectrex alev dedektörü,

mavili exproof dedektör,

mavigard duman dedektörü fiyat,

mavili elektronik fiyat listesi 2019,

yangın ve gaz algılama sistemleri,

mavili akademi,

mavigard duman dedektörü fiyat,

alev dedektörü fiyat,

mavili akademi,

mavili exproof dedektör,

mavili elektronik fiyat listesi 2019,

mavili elektronik maaşları,

gaz dedektörü ankara,

yangın ve gaz algılama sistemleri,

10. finder yangın paneli kullanma talimatı,

finder yangın bağlantı şeması,

finder yangın dedektörü,

finder yangın paneli fiyat,

finder yangın fiyat listesi 2019,

finder yangın katalog pdf,

finder yangın iletişim,

finder yangın fiyat listesi 2018,

finder yangın paneli kullanma talimatı,

finder yangın fiyat listesi 2019,

finder yangın bağlantı şeması,

finder fire alarm system,

finder yangın fiyat listesi 2018,

finder yangın dedektörü,

finder yangın katalog pdf,

adresli yangın paneli,

11. gst yangın iletişim,

gst yangın fiyat listesi,

gst duman dedektörü bağlantısı,

gst 200,

gst beam dedektör,

cooper yangın,

gst medikal,

gst gaz dedektörü,

gst yangın iletişim,

gst 200,

gst duman dedektörü bağlantısı,

alfamax fiyat listesi,

gst adresleme cihazı,

gst beam dedektör,

alfamax yangin paneli,

alfamax gaz dedektörü,

alfamaks elektronik aş,

alfamax duman dedektörü,

alfamax iş ilanları,

alfamax gaz dedektörü fiyat,

alfamax bayileri,

alfamax duman dedektörü bağlantısı,

12. hochiki türkiye,

hochiki izle,

ags aktuğ güvenlik sistemleri ltd şti,

ags elektronik,

yangın algılama sistemleri nelerdir,

yangın alarm sistemi,

yangın sistemleri malzemeleri,

yangin sistemleri,

yangın algılama sistemleri nelerdir

adresli yangın ihbar sistemi,

yangın alarm firmaları,

yangın bildirim tesisatı,

hochiki türkiye distribütörü,

hochiki yangın paneli,

ags yangın,

gst türkiye distribütörü,

bosch yangın alarm sistemleri katalog,

yangın algılama ve alarm sistemleri,

13.bosch yangın dedektörü fiyat,

bosch alarm sistemi,

adresli yangın alarm sistemleri fiyatları,

yangın alarm firmaları,

yangin sistemleri,

adresli yangın alarm sistemleri bağlantı şeması,

14. eatoncooper türkiye,

cooper yangın istanbul,

cooper cf3000,

eaton yangın,

cooper yangın ankara bayileri,

cooper cf1100,

cooper fire,

cooper capt340,

eaton cooper türkiye,